A presentation of the personality and work of Filaretos Vatopedinos is made in this paper for the first time. His origin from Ismailovo (then Russia, today Moldavia), his translations and his contribution to the renovation of the Monastery as founder are detected in archival material and manuscripts from the Monastery of Vatopediou. Filaretos lived in the 19th century. He spent his life not only in Mount Athos but also in the Monastery (Vatopediou) dependencies. The life and work of Filaretos prove the historical spiritual bonds between the Monastery of Vatopediou with the Southern East Europe.
Константинос Нихоритис (Салоники, Греция)
Н и х о р и т и с, К. Атонската книжовна традиция в разпространението на Кирило-Методиевските извори (= Кирило-Методиевски студии. Кн. 7). София, 1989.
Архиепископ С е р г и й (Спасский). Полный месяцеслов Востока. Т. 3. Святой Восток. Ч. 2–3. Москва, 1997.
Ш и р я е в, Г. Краткое житие просветителей славян, святителей Христовых святых равноапостольных Кирилла и Мефодия. Санкт-Петербург, 1864.
M i l l e t, G., J. P a r g o i r e, L. P e t i t. Recueil des inscriptions chrétiennes de l’Athos. Paris, 1904.
Ε ὐ λ ο γ ί ο υ Κ ο υ ρ ί λ α, Λαυριώτου, Τὰ ἁγιορείτικα ἀρχεῖα καὶ ὁ κατάλογος τοῦ Πορφυρίου Οὐσπένσκη. – Ἐπετηρίδες – Εταιρεία Βυζαντινών Σπουδών (Ε.Ε.Β.Σ.), 7 (1930), , σ. 180–222; 8 (1931), σ. 66–111.
Ε ὐ σ τ ρ α τ ι ά δ η ς, Σ. Συμπλήρωμα Ἁγιορειτικῶν καταλόγων Βατοπαιδίου καὶ Λαύρας. Παρίσι, 1924.
Ζ α κ υ θ η ν ό ς, Δ. Τὸ Ἅγιον Ὄρος, Ὀρθόδοξος Κοινότης καὶ κεντρόφυγοι ροπαί. – Νέα Ἑστία, 74 (1963), № 875, σ. 184.
Κατάλογος τῶν κωδίκων τῆς ἱερᾶς σκήτης τῶν Καυσοκαλυβίων καὶ τῶν καλυβῶν αὐτῆς συνταχθεὶς ὑπὸ Ε ὐ λ ο γ ί ο υ Κ ο υ ρ ί λ α, Λαυριώτου καὶ ἐκδιδόμενος μετὰ προλεγομένων καὶ πινάκων ὑπὸ μητροπολίτου πρ. Λεοντοπόλεως Σωφρ. Εὐστρατιάδου. Παρίσι, 1930.
Μ α μ α λ ο ῦ κ ο ς, Στ. Τὸ Καθολικὸν τῆς μονῆς Βατοαπαιδίου (Ιστορία καὶ Ἀρχιτεκτονικὴ). Αθήνα, 2001. Докторская диссертация.
Ν ι χ ω ρ ί τ η ς, Κ. Το σλαβικό Αρχείο της Ι. Μ. Βατοπαιδίου. – In: Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Τ. 2. Άγιον Όρος, 1996, σ. 632–639, 682.
Π α π ο υ λ ί δ η, Κ. Πορφυρίου Ουσπένσκη Αγιορειτικών Εποπτεία. Αγιοrείτική Βιβλιοθήκη. Ἅγιο Ὄρος, 2005.
Σ μ υ ρ ν ά κ η ς, Γ. Το Ἅγιον Ὄρος. Αθήνα, 1903.